Skip to Content
shutterstock_373686469.jpg

Verzekeraars baseren de premie en voorwaarden van een overlijdensrisico- of arbeidsongeschiktheidsverzekering onder andere op het gezondheidsprofiel van de verzekerde. Het Verbond vindt het belangrijk dat het inschatten van risico’s gebeurt op basis van goede, actuele informatie en dat zoveel mogelijk mensen toegang hebben tot een passende verzekering.

Actueel

Achtergrond

Waarom medische acceptatie?

Als iemand een arbeidsongeschiktheidsverzekering aanvraagt, wil de verzekeraar weten hoe groot het risico is dat de klant arbeidsongeschikt raakt, en blijft. Bij een overlijdensrisicoverzekering wordt een inschatting gemaakt van het risico dat de klant vroegtijdig overlijdt. Op basis van het (gezondheids)risicoprofiel van de klant beoordeelt de verzekeraar de aanvraag. Dit proces heet medische acceptatie.

Medische acceptatie is nodig, omdat de verzekeraar een risico overneemt van de klant: als die arbeidsongeschikt raakt of overlijdt, keert de verzekeraar een bedrag uit. Daar hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan. Om de hoogte van de premie te kunnen bepalen, moet de verzekeraar een inschatting maken van het risico. Bij een verhoogd risico kan hij besluiten om een premieopslag te berekenen, de voorwaarden aan te passen of om geen verzekering aan te bieden.

Contractvrijheid

Zowel consumenten als verzekeraars hebben contractvrijheid. Consumenten zijn niet verplicht om een overlijdensrisico- of arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Dat brengt met zich mee dat verzekeraars zelf moeten kunnen beslissen aan wie ze een verzekering aanbieden en tegen welke voorwaarden. Hoe een verzekeraar de medische acceptatie vormgeeft, is zijn eigen verantwoordelijkheid.

Deskundig inschatten van risico’s

Het is belangrijk dat het inschatten van risico’s op een deskundige en objectieve manier gebeurt. Verzekeraars moeten zich houden aan wetgeving en gedragscodes, zoals de Wet op de Medische Keuringen (WMK), het Protocol Verzekeringskeuringen en de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz). Zo gebeurt het inschatten van de gezondheidssituatie altijd door of onder verantwoordelijkheid van een medisch adviseur. Deze maakt gebruik van informatie in de gezondheidsverklaring, een lijst met vragen die de verzekerde invult wanneer hij de verzekering aanvraagt. Eventueel wordt deze aangevuld met informatie van behandelend artsen of uit medisch onderzoek. Op basis van die informatie geeft de medisch adviseur advies aan de verzekeraar. Een acceptie-advies moet de medisch adviseur altijd onderbouwen.

Bevordering inschatting risico's en verzekerbaarheid

Het Verbond zet zich op verschillende manieren in om te bevorderen dat het inschatten van gezondheidsrisico’s op een professionele manier en op basis van toetsbare en actuele informatie gebeurt:

  • Schone lei-regeling ex-kanker. 

    Per 1 januari 2021 is er een regeling voor ex-kankerpatiënten die een overlijdensrisicoverzekering of een uitvaartverzekering willen afsluiten. Zij hoeven bij het aanvragen van zo’n verzekering in een aantal gevallen niet meer te melden dat ze kanker hebben gehad. Per 2025 is de regeling verder uitgebreid. Meer over deze regeling is hier te vinden.

  • Gezondheidsverklaring In 2017 is de Model gezondheidsverklaring ingrijpend vernieuwd, waarbij er meer duidelijkheid is gekomen over wat een consument wel en niet moet invullen. In 2021 is de Model gezondheidsverklaring aangepast aan de schone lei-regeling voor ex-kankerpatiënten die een overlijdensrisicoverzekering of een uitvaartverzekering willen afsluiten. In 2025 zijn de wijzigingen in deze regeling ook weer opgenomen in het model, en zijn onder andere de invulinstructies verder verbeterd. Het Verbond maakt de Model gezondheidsverklaring steeds in samenspraak met patiëntenorganisaties en de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij ter bevordering der Geneeskunst (KNMG) - zo wordt ook het perspectief van patiënten en artsen goed meegenomen. 

  • Nieuw predictiemodel voor borstkanker. In samenspraak met de Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten organisaties hebben levensverzekeraars het Integraal Kankercentrum Nederland gevraagd een nieuw predictiemodel voor borstkanker te ontwikkelen. Hiermee kunnen zij het overlijdensrisico inschatten van iemand die ooit borstkanker heeft gehad. Dit model is in 2018 gelanceerd.

Ben je (ex-)kankerpatiënt? Lees meer over de mogelijkheden om je te verzekeren en over medische acceptatie bij overlijdensrisicoverzekeringen.

  • Richtlijn voor acceptatie van mensen met een psychische aandoening. Het Verbond financierde onderzoek van de Nederlandse vereniging van Geneeskundig Adviseurs Verzekeringszaken (GAV) naar een richtlijn voor het accepteren van mensen met een psychische aandoening.

Brede toegankelijkheid

Verzekeraars vinden dat zoveel mogelijk mensen een passende verzekering moeten kunnen afsluiten. Daarom hebben ze de volgende initiatieven genomen:

  • Vangnetmogelijkheden voor zelfstandig ondernemers. Voor zzp’ers die om medische redenen geen normale AOV kunnen afsluiten, is er een private vangnetverzekering. De voorwaarden en premie zijn bij alle verzekeraars hetzelfde. Zzp’ers moeten deze verzekering binnen vijftien maanden na de start als ondernemer aanvragen. Ondernemers die uit loondienst komen, kunnen ook bij het UWV terecht voor een vrijwillige verzekering, maar die moeten ze wel binnen dertien weken aanvragen.

  • De Hoop. Levensverzekeraars kunnen risico’s die ze zelf niet kunnen of willen accepteren, aanbieden bij herverzekeraar De Hoop. Hierdoor kunnen mensen met een hoger risico op vroegtijdig overlijden vaak toch een overlijdensrisicoverzekering afsluiten. Zie De Hoop Maatwerkroute | ORV afsluiten bij medische aandoening.

  • Hiv. Vijfentwintig jaar geleden was het voor mensen met hiv onmogelijk om een levensverzekering af te sluiten. Maar de behandelingen hiervoor zijn inmiddels sterk verbeterd. In 2005 hebben Nederlandse levensverzekeraars onderzoek gedaan naar de overlijdenskansen van mensen met hiv – wat ertoe leidde dat hiv in Nederland over het algemeen heel goed verzekerbaar werd. In 2024 is in opdracht van het Verbond onderzoek gedaan naar het risico op  arbeidsongeschiktheid van mensen met hiv. Deze nieuwe inzichten leiden tot betere verzekerbaarheid.

Erfelijke aanleg

Over verzekeringen en erfelijke aandoeningen bestaan veel misverstanden. Sommige mensen bij wie een erfelijke ziekte in de familie voorkomt, stellen een erfelijkheidsonderzoek of preventieve behandelingen uit. Ze zijn bang dat ze dit aan de verzekeraar moeten melden en dan geen verzekering kunnen afsluiten. In veel gevallen is die angst niet nodig. Vaak hoeft een erfelijke aanleg immers niet gemeld te worden bij de aanvraag van een levensverzekering of arbeidsongeschiktheidsverzekering. Verzekeraars hebben hiervoor zelfregulering opgesteld, in aanvulling op de wettelijke regels. Het Verbond van Verzekeraars werkt samen met onder andere het Erfocentrum aan goede en effectieve voorlichting over deze regelgeving.

Meer informatie over erfelijkheid.

Gezondheidsverklaring

Wie een levensverzekering of arbeidsongeschiktheidsverzekering wil afsluiten, moet meestal een gezondheidsverklaring invullen. Deze bevat een serie vragen over de gezondheid. Nadat de verklaring is ingevuld, beoordeelt een medisch adviseur de gezondheidssituatie. Daaruit volgt een advies aan de verzekeraar over de vraag of die de deelnemer kan accepteren en zo ja, onder welke voorwaarden. Op deze pagina staat alle informatie over hoe dat proces precies werkt. (Ex-)kankerpatiënten verwijzen we voor meer informatie over het afsluiten van een overlijdensrisicoverzekering naar VanAtotZekerheid.nl.