De top ging over wat minister Hijum van Sociale Zaken in zijn openingsspeech een ‘meerkoppig monster’ noemde. Hij riep de aanwezigen op om de ‘arbeidsmarktkrapte’ samen aan te pakken. “Want arbeidsmarktkrapte is een ‘fact of life’ waar iedereen mee moet leren omgaan.” De getallen liegen er niet om. In veel sectoren staan grote aantallen vacatures open. Ook in de financiële sector. Met als belangrijkste oorzaak de dubbele vergrijzing: steeds meer niet-werkende ouderen én steeds ouder wordende senioren, in combinatie met steeds minder jongeren.
Overheid kan niet blijven groeien
Bij de aanpak ervan verwachten de aanwezige ministers veel van de inzet van Artificial Intelligence en automatisering. Ook met het oog op het verhogen van de arbeidsproductiviteit. Daarnaast moet er ook gekeken worden “hoe we het menselijk kapitaal het beste in kunnen inzetten. Ook vanuit de overheid”, zo benadrukte Van Hijum. “En niet door almaar te blijven groeien. De voorgenomen krimp van het ambtenarenapparaat met zo’n 20% past daarbij.”
Arbeidsproductiviteit moet omhoog
Ook Marieke Blom, hoofdeconoom bij de ING, beaamde dat de arbeidsproductiviteit omhoog moet, maar zij gaf tegelijkertijd aan daar ook weer niet heel veel van te verwachten. “Er is geen laaghangend fruit en er zijn dus geen gemakkelijke oplossingen. De politiek moet duidelijke keuzes maken: kies er een paar en doe die goed.” Ook wees zij op het feit dat Nederland bekend staat als kampioen deeltijdwerken. Blom: “Het aantal gewerkte uren per persoon in Nederland is misschien niet heel hoog, maar Nederland prijkt in gewerkte uren per huishouden wel bovenaan de lijstjes. Steeds vaker werken in een gezin beide partners, waarvan één parttime vanwege zorgtaken.” Daarnaast is volgens Blom een leven lang leren essentieel. “Iedereen die kan werken, moet kunnen werken om het arbeidspotentieel te benutten,” zo benadrukte Blom.
Omarm duurzame inzetbaarheid
Volgens Sappelli ligt het antwoord op deze uitdaging in het omarmen van duurzame inzetbaarheid, een van de centrale ambities binnen de Sociale Agenda. “Het tijd- en plaatsonafhankelijk werken, regie over je eigen loopbaan, balans werk-privé, gelijkwaardige relatie met je leidinggevende, het stimuleren van persoonlijke ontwikkeling/opleiding: het zijn de kernwoorden om medewerkers aan je te binden, maar ook om medewerkers bij je te houden.”
Future skills
Maar dat niet alleen. “Je moet ook stilstaan bij de ‘future skills’ (vaardigheden) die je nodig hebt, een belangrijk onderwerp in de Sociale Agenda”, vertelt Sappelli die tijdens de top aanschoof bij een deelsessie over dit onderwerp. “De eisen aan medewerkers veranderen in rap tempo, ook door technologische ontwikkelingen. En daar is het werken met AI weer onlosmakelijk mee verbonden,” meent zij. “Welke invloed heeft AI op ons dagelijks werk? En welke vaardigheden heb je nodig als antwoord op de ontwikkelingen? Dat brengen wij in kaart. Want naast voordelen, zoals efficiënter en sneller werken, heeft het ook gevolgen. Met name voor de manier waarop wij naar ‘arbeid of werk’ kijken en de kwaliteit ervan.”
Regeldruk aanpakken
In een andere deelsessie gaven de aanwezigen, vertegenwoordigers van bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en brancheorganisaties, minister Beljaarts van Economische Zaken mee dat er ook iets moet gebeuren aan de regeldruk om de arbeidsproductiviteit te stimuleren. “De hoeveelheid regels drukt zeker de arbeidsproductiviteit,” ziet ook Sappelli.
Onderzoek naar arbeidsmarktkrapte
De top sterkt Sappelli in de gedachte dat de verzekeringsbranche met de juiste dingen bezig is. “Zoals de platforms www.vanwerkverzekerd.nl, www.verzekerjetoekomst.nl, de Insurance challenges, online campagnes en de aandacht voor vaardigheden (skills) vanuit de Sociale Agenda”, somt zij op. Ook vindt er binnenkort een onderzoek plaats naar de ervaren arbeidsmarktkrapte in de branche. “De resultaten uit dat onderzoek zetten we dan weer gericht in op projecten waar de branche, zowel nu als later, behoefte aan heeft.”