Het Verbond organiseerde vorige maand het webinar EOS onder een vergrootglas. Samen met Tom Hessels (NIPV), Evert Raaijen (Alfen) en Nienke ten Hagen (NN) dook het Verbond de diepte in. Hessels ging vooral in op de risico's, terwijl Raaijen inzoomde op de PGS 37-1 richtlijn. In dit artikel legt Raaijen uit wat die richtlijn inhoudt en hoe de veiligheidsrisico's geminimaliseerd kunnen worden.
Duurzame oplossingen
Evert Raaijen werkt sinds 2011 bij Alfen en wordt door zijn collega's gekscherend wel eens ‘goeroe batterijopslag' genoemd. Samen met zijn team werkt hij dagelijks aan duurzame oplossingen. Denk aan transformatorstations, laadpunten en grootschalige energieopslagsystemen.
Daarnaast heeft hij - samen met de brandweer, industrie, veiligheidsexperts en handhavers - vijf jaar gewerkt aan de PGS 37-1 norm. Deze regelgeving is in december 2023 gepubliceerd en wordt later dit jaar wettelijk ingekaderd voor lithium energieopslagsystemen die groter zijn dan 20 kWh.
Hoe zit het met de verzekerbaarheid?
Nienke ten Hagen (Lead Duurzaamheid bij Nationale-Nederlanden) benadrukte in haar bijdrage dat verzekeraars de energietransitie niet alleen aanjagen, maar ook verzekerbaar (willen) houden. “Bij NN moedigen we de energietransitie aan. Dit doen we op verschillende manieren. We willen vooroplopen in kennis over innovaties en technische ontwikkelingen. Vooral om ervoor te zorgen dat we klanten bij het verduurzamen van hun bedrijf niet in de weg lopen, maar kunnen helpen. Ook hebben we een Klimaat acceptatieteam dat nieuwe risico’s beoordeelt en onderzoekt. Alleen als wij als sector de energietransitie verzekerbaar houden, helpen we onze klanten in de transitie naar een duurzamere toekomst.”
NN maakt onderscheid tussen de thuisbatterij en grote opslagsystemen. Ten Hagen: “We maken allemaal steeds meer gebruik van elektrische apparaten in huis. Die thuisbatterij (tot 20 kWh) is standaard meeverzekerd. Soms weten we niet eens dat er een thuisbatterij is, maar uiteraard geven we onze klanten wel tips mee. Bijvoorbeeld waar je een EOS het beste kunt plaatsen.”
De PGS 37-1 richtlijn zorgt in de praktijk voor standaard preventie-eisen bij opslagsystemen tot 100 kWh en bij de echt grote systemen eist NN meer maatregelen. “Vaak vereist dat maatwerk", aldus Ten Hagen, die benadrukt dat alle categorieën goed verzekerbaar zijn. “En dat willen we graag zo houden.”
Meer balans
Raaijen is blij met de norm en noemt het bovendien “een goed teken” dat veel verzekeraars er al mee werken. “De energietransitie versnelt. We gebruiken steeds meer elektriciteit en hebben daardoor ook meer opslagsystemen nodig om het elektriciteitsnet in balans te houden, zodat we pieken en dalen kunnen opvangen. Een veilige en goed gereguleerde inzet is cruciaal om de groei van duurzame energiebronnen optimaal te benutten. Als lid van de PGS 37-1 commissie ben ik er natuurlijk trots op dat wij als een van de eersten aan de richtlijn voldoen met onze projecten en producten.”
In tegenstelling tot de conventionele centrales varieert de opwekking van duurzame energie immers behoorlijk. Raaijen: “Zonne-energie is alleen overdag beschikbaar. En in de zomer meer dan in de winter, terwijl windenergie er alleen is als de wind waait. Batterijopslag is een van de belangrijkste methoden om meer balans te krijgen tussen vraag en aanbod.”
Brandgevaar
Hij ging in zijn bijdrage vooral in op brandgevaar bij een EOS. “Zo'n zeven jaar geleden heeft er een ernstig incident plaatsgevonden bij Drogenbos, vlakbij Brussel. Een EOS van een andere fabrikant is toen in een thermal runaway geraakt en het heeft de brandweer twee dagen blussen gekost voordat die onder controle was.”
Volgens Raaijen is het van het grootste belang om grote incidenten te voorkomen. “Wij noemen dat ook wel brandpropagatie van een thermal runaway. Het komt erop neer dat je de risico's zoveel mogelijk probeert te beperken. Je kunt sowieso de kans op een thermal runaway minimaliseren, maar als die ontstaat, kun je ook de gevolgen beperken en de veiligheid van de omgeving/omstanders garanderen.”
Evert Raaijen: "Een veilige en goed gereguleerde inzet is cruciaal om de groei van duurzame energiebronnen optimaal te benutten."
Maatregelen
Voorbeelden van maatregelen die in de PGS 37-1 staan, zijn onder meer een noodplan, bliksembeveiliging, voldoende afstand houden, periodieke controles en een goede instructie van het personeel. Raaijen: “Bij het grote incident in Drogenbos stond onze container op zo'n 2,5 meter afstand van een andere container die in een thermal runaway ging. Onze container heeft geen schade opgelopen. Sterker nog, er is een automatisch alarm vanuit de container naar de lokale brandweer gegaan.”
Kennis delen
Een van zijn taken als PGS-commissielid is om bewustzijn te creëren en kennis te delen. “De opslagsystemen worden steeds grootschaliger ingezet. Juist daarom is het belangrijk om te voldoen aan (inter)nationale normen, gebruik te maken van veilige technologieën en te voldoen aan de meest recente normen voor batterijveiligheid. De Nederlandse overheid heeft met de PGS 37-1 duidelijke en evenwichtige regels gemaakt die zorgen voor een level playing field. Maar we moeten wel alert blijven en leren van eerdere en ook toekomstige incidenten. De Amerikaanse norm UL9540A is al aan zijn vierde versie toe. De ervaringen van eerdere incidenten kunnen met andere woorden zorgen voor continue verbeteringen.”
Vragen?
De bijdragen van zowel Tom Hessels als Evert Raaijen leverden veel vragen op bij de luisteraars/kijkers van het webinar. Voor wie wordt de PGS 37-1 verplicht? Wanneer? En schieten we niet een beetje door in ons land met de regelgeving? “Ja en nee", reageerde Hessels op die laatste vraag. “Nederland is koploper in de (regelgeving voor de) energietransitie, terwijl het aantal incidenten laag is. Aan de andere kant is Amerika nog veel verder dan wij. Zij vinden het gek dat wij ons zo druk maken over de omgevingsrisico's, maar realiseren zich niet dat wij met achttien miljoen mensen op een postzegel zitten. Bovendien hadden we met de zonnepanelen juist te weinig regels en betraden veel cowboys de markt. Laten we dat nu alsjeblieft voorkomen en ervoor zorgen dat de cowboys niet de markt van de thuisaccu's overnemen.”
Meer weten over veilige opslag van elektriciteit? Bekijk de publicatie PGS 37-1.