EOS onder een vergrootglas (1)

Het Verbond organiseerde eerder deze maand het webinar EOS onder een vergrootglas. Samen met Tom Hessels (NIPV), Evert Raaijen (Alfen) en Nienke ten Hagen (NN) dook het Verbond de diepte in. Hessels ging vooral in op de risico's, terwijl Raaijen inzoomde op de PGS37-1 richtlijn. In dit artikel legt Hessels niet alleen uit wat er mis kan gaan, maar laat hij het ook zien.

Kleine kans

Hessels benadrukt meerdere keren in zijn presentatie dat het aantal incidenten beperkt is en de laatste jaren relatief gelijk blijft. “De kans op een ongeluk is relatief klein, maar om die faalkans zo laag te houden, moeten we wel alle zeilen bij zetten. Data laten zien dat we met name in de eerste fase, dus nog voordat de EOS in gebruik wordt genomen, de veiligheid in orde moeten hebben.”

Wat is een EOS?

De afkorting EOS staat voor energieopslagsysteem. Die woorden zeggen eigenlijk al genoeg: een EOS is een accusysteem, waarin (tijdelijk) elektriciteit kan worden opgeslagen om later te gebruiken. Of, zoals Hessels zegt: “Een EOS is een verzameling van veel kleine batterijen, inclusief computers die alles in de gaten moeten houden, airco, omvormers en eventueel een brandblussysteem.”

Brandgevaar

De meest voorkomende batterijen zijn de LFC en LMC en volgens Hessels zorgt de ene batterij voor meer energie en heeft het dus ook een iets hoger brandrisico. Naast brand is ook explosie een risico en Hessels laat een filmpje zien van een garagedeur die letterlijk wordt weggeblazen door de vrijgekomen gassen. “Die gassen noemen wij een zogenoemde thermal runaway en deze zijn brandbaar, explosief en giftig. Bij meerdere incidenten (onder meer in Beijing) zijn mensen overleden of gewond geraakt (Sneek). De giftige stoffen die vrijkomen, zijn onder meer waterstoffluoride, lithiumoxide, zoutzuur, koolstofmonoxide en waterstof.”

Thermal runaway

Op de website van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) is een film te vinden van dit ongewenste chemische proces, waarbij de temperatuur van een batterijcel flink stijgt. "Misschien ken je die melding van je iPhone dat de telefoon te heet is geworden en even moet afkoelen", legt Hessels uit. Dat heeft te maken met het batterij management systeem dat ervoor zorgt dat je batterij goed op temperatuur blijft.”

Ketenreactie

Bij een thermal runaway is er sprake van een thermische, elektrische of mechanische storing in een batterijcel. Hessels: “En als er in één cel iets misgaat, ontstaat er een ketenreactie. De naastgelegen cellen worden ook warm en daardoor kan de thermal runaway zich door het gehele batterijpakket uitbreiden. Gevolg is dat een volledig EOS in de brand kan vliegen.”

Beetje, half of helemaal opgeladen

Hessels laat vervolgens nog een filmpje zien, waarin duidelijk wordt dat de kracht van de explosie kan verschillen. “Dat heeft te maken met de ‘state of charge'. Als een batterij maar een klein beetje is opgeladen is de explosie een stuk minder heftig dan wanneer die volledig is opgeladen. Zo explodeert bij een brand in een hybride voertuig in België het dak en komt de brandweer met de schrik vrij.”

Gevaar

Hij benadrukt tot slot dat de kans op slachtoffers bij een explosie en/of gifwolk klein is, maar wel vraagt om de nodige voorzorgsmaatregelen. “Bijvoorbeeld door energieopslagsystemen niet (te) dicht bij andere gebouwen te plaatsen.”
De zogenoemde PGS37-1 richtlijn biedt verzekeraars de nodige handvatten om minimale eisen in hun voorwaarden op te nemen, zodat het risico goed verzekerbaar kan blijven.

In het tweede deel van onze serie EOS onder een vergrootglas gaat Evert Raaijen, business development manager bij Alfen, nader in op die richtlijn.