De oorlog in Oekraïne is nog steeds gaande. Om het Oekraïense volk te helpen, zijn er ook vanuit Nederland (particuliere) initiatieven voor het zenden van hulpgoederen. Tot aan de grens zijn deze transporten in de regel verzekerbaar, maar Oekraïne zelf geldt nog altijd als oorlogsgebied. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een negatief reisadvies (code rood) uitgegeven. Op basis van dit advies bieden Nederlandse verzekeraars geen dekking voor schade aan het voertuig en de lading. Ook persoonlijke risico’s voor chauffeurs en begeleiders zijn meestal niet verzekerd. Op deze themapagina is per type risico/verzekering meer informatie te vinden.
Bedrijven en vooral financiële instellingen, waaronder verzekeraars, moeten extra alert zijn en blijven op (toevoegingen aan) de sanctielijsten in verband met de oorlog tussen Oekraïne en Rusland.
Zo is het volgens de Nederlandse Sanctiewetgeving 'verboden om bij te dragen aan ondersteuning van een activiteit of transactie van een persoon, entiteit of land op de sanctielijsten'. Er staan hoge boetes op het niet-naleven van sanctiewetgeving.
Voor verzekeraars is het van belang dat ze zowel bij het aangaan van de verzekering als tijdens de looptijd en voor de uitkering, nagaan of de betrokken personen (bijvoorbeeld de verzekeringnemer, de uitkeringsgerechtigde of de uiteindelijk belanghebbende) op een sanctielijst staan. Deze regels gelden ook voor andere zakelijke relaties, zoals schadeherstelbedrijven of het cateringbedrijf op kantoor. Er mag in zo'n geval geen zakelijke relatie worden aangegaan, zoals een verzekering afsluiten. Ook mag er niet worden betaald of uitgekeerd. Een ‘hit’ moet bovendien worden gemeld aan de toezichthouder.
Nederlandse verzekeraars leven sancties na die door de EU zijn opgesteld. Sancties zijn dwingende instrumenten, die bijvoorbeeld worden ingezet als reactie op schendingen van het internationaal recht. In dit geval vanwege de oorlog in Oekraïne.
De situatie in een land kan snel veranderen. Bekijk voordat je een reis boekt altijd de reisadviezen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Deze zijn leidend voor reisverzekeraars en hebben gevolgen voor de dekking van je reis- en annuleringsverzekering. Schades door oorlog zijn meestal niet verzekerd op je reis- of annuleringsverzekering. Neem bij twijfel of vragen contact op met je verzekeraar.
De kleurcode van het reisadvies van de Nederlandse overheid is ‘rood’ voor heel Oekraïne. Dat betekent dat het te gevaarlijk is om naartoe te reizen. De overheid heeft aangeraden om er in geen geval heen te reizen en heeft duidelijk gemaakt dat zij niet kunnen helpen. Als het reisadvies rood is, biedt je reisverzekering soms geen dekking voor schades die je oploopt als je ervoor kiest om tóch af te reizen. Ook voor aan Oekraïne en Rusland grenzende landen zijn aangescherpte reisadviezen uitgegeven. Ga goed voorbereid op reis: check je polisvoorwaarden of neem contact op met je eigen verzekeraar.
Ben je op dit moment in Oekraïne? Registreer je dan bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zo weten zij dat je in het land bent en blijf je op de hoogte van de laatste informatie.
Als je een reis liever niet meer maakt, wordt dat meestal niet gedekt door je annuleringsverzekering. Neem contact op met je reisbureau, touroperator of vervoersmaatschappij om te overleggen over de mogelijkheden. Je hebt altijd het recht de reis te annuleren, maar houd er rekening mee dat je verplicht bent (een deel van) de reissom te betalen.
Oekraïense vluchtelingen die in Nederland door een gezin worden opgevangen, zijn meestal (voor een bepaalde periode) meeverzekerd op de inboedel-, opstal en aansprakelijkheidsverzekering van het gastgezin. Neem altijd contact op met jouw verzekeraar om te melden dat je vluchtelingen in huis neemt. De verzekeraar kan je dan van meer informatie voorzien.
Het Nederlands Bureau Motorrijtuigverzekeraars meldt dat er consequenties zijn nu meerdere Russische banken zijn uitgesloten van SWIFT:
Van overige situaties is onbekend wat de gevolgen zijn. Het Verbond adviseert daarom om niet naar/door Oekraïne, Rusland of Belarus te rijden.
De Oekraïense WA-verzekeraar heeft een vertegenwoordiger (correspondent) in Nederland aangesteld. Deze regelt de WA-schade door een Oekraïens voertuig én schiet de schade voor. Als voorwaarde moet de Oekraïense WA-verzekeraar bevestigen dat er een groene kaart is afgegeven en dat deze geldig is op de schadedatum. De Oekraïense WA-verzekeraar betaalt de vertegenwoordiger vervolgens terug.
Als de Oekraïense WA-verzekeraar niet terug kan betalen, of in het uiterste geval failliet is, staat het Nederlands Bureau Motorrijtuigenverzekeraars garant.
Wanneer er geen correspondent is aangesteld, regelt het Nederlands Bureau de WA-schade en schiet de schade voor. Wel moet worden aangetoond dat er een geldige groene kaart is. Vervolgens verhaalt het Nederlands Bureau de schade weer op het Oekraïens Bureau. Als dat laatste bureau vanwege de situatie (tijdelijk) niet kan terugbetalen, is dat voor risico van het Nederlands Bureau. De benadeelde ondervindt daar geen hinder van.
In de hectiek kan het gebeuren dat de verzekeringscontrole bij een grensovergang achterwege is gebleven en een onverzekerde auto doorrijdt naar Nederland. In dat geval staat het Waarborgfonds in voor vergoeding aan de benadeelde. Zij verhalen dit vervolgens op de onverzekerde veroorzaker (en niet op het Oekraïens Bureau).
Het kan voorkomen dat een Nederlands voertuig in Oekraïne schade rijdt. In dat geval zal de schaderegeling met de benadeelde in gang worden gezet, wel onder de voorwaarde dat er een geldige groene kaart aanwezig is.
Het risico dat een bedrijf loopt als het producten of diensten levert aan debiteuren die zijn gevestigd in Oekraïne en pas na levering hoeven te betalen (‘handelskrediet’), is door de oorlog verder toegenomen. Heroverweeg het risico en tref eventuele maatregelen. Bijvoorbeeld door nieuwe leveringen te doen op basis van vooruitbetaling of door het verkrijgen van aanvullende garanties. De dekking die kredietverzekeraars bieden aan leveranciers kan namelijk als gevolg van de oorlog worden aangepast. Zowel in termen van beschikbare dekkingscapaciteit als op het gebied van premie en voorwaarden.
Ook de transportsector heeft te maken met de inval van Rusland in Oekraïne en het afsluiten van het luchtruim, de waterwegen en grenzen. Security officers van rederijen krijgen van de kustwacht direct signalen door van het ministerie over aanvullende maatregelen. Oekraïne is voor zeeschepen afgesloten gebied. De in goederentransportverzekeringen gebruikelijke oorlogsclausule (M3) geldt nog en meestal heeft dat gevolgen voor de dekking.
Cyberverzekeringen richten zich niet specifiek op bedreigingen uit een land of regio en kennen daardoor in de regel geen specifieke uitsluiting(en). Maar, ‘oorlog’ kan in sommige gevallen wél zijn opgenomen als uitsluiting. Neem bij twijfel of vragen contact op met je verzekeraar.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) houdt er rekening mee dat Nederland getroffen kan worden door de oorlog in Oekraïne. De NCTV denkt bijvoorbeeld aan cyberaanvallen die communicatiesystemen van banken, ziekenhuizen, energie-infrastructuur of andere vitale systemen kunnen raken. Andere nuttige preventietips zijn te vinden op de website van het Digital Trust Center (DTC).
Bij levens- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen kan het zo zijn dat overlijden tijdens verblijf in een oorlogsgebied, of als gevolg van oorlogshandelingen, niet is verzekerd. Ook bij pensioenverzekeringen is het mogelijk dat er in zo'n geval bij overlijden geen of een lagere uitkering plaatsvindt.
In de polisvoorwaarden van je levensverzekering, arbeidsongeschiktheidsverzekering of pensioenregeling/reglement staat vermeld in welke situaties er geen uitkering plaatsvindt. Neem bij twijfel of vragen contact op met je verzekeraar.
Voor Nederlandse militairen die op vredes- of humanitaire missie worden uitgezonden, geldt een speciale regeling.
Een schadeverzekeraar (met zetel in Nederland) mag geen schades verzekeren die zijn veroorzaakt door of ontstaan uit een gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer of muiterij die zich in Nederland voordoet. Dat verbod geldt voor verzekeraars die onder Nederlands toezicht staan. Bijkantoren van buitenlandse partijen kunnen voor hun Nederlandse klanten dus wél dekking bieden tegen vormen van molest.
Voor onderlinge verzekeraars is een wettelijke uitzondering gemaakt. Voor die verzekeraars geldt het verbod niet. Specifiek gaat het om onderlinge waarborgmaatschappijen met zetel in Nederland, en om ondernemingen op onderlinge grondslag met zetel buiten Nederland. Die laatste mogen uitsluitend schade verzekeren die kan worden veroorzaakt of ontstaan uit een gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer en muiterij.
Ook in zee-, transport-, luchtvaart- en reisverzekeringen is het toegestaan om molestrisico's te verzekeren met de algemeen gebruikelijke molestclausules. Dat mag zolang De Nederlandsche Bank (DNB) geen bedenkingen heeft.
Molest zijn grootschalige, door menselijk handelen veroorzaakte, gewelddadige calamiteiten. Oorlog en andere grootschalige calamiteiten zijn vaak uitgesloten van dekking vanwege het cumulatierisico en het mogelijk in gevaar brengen van de financiële stabiliteit van verzekeraars. Sommige vormen zijn dan ook wettelijk geregeld.
Meer lezen over calamiteiten, rampen en terreur?