“Op de eerste plaats dat je je kúnt verzekeren. Het andere aspect is minstens net zo belangrijk en dat betreft een stukje destigmatisering van sekswerk in zijn algemeenheid. Dat stigma zorgt ervoor dat we als sekswerkers uitgesloten worden van een heleboel producten binnen de zakelijke dienstverlening. Dit betreft niet alleen verzekeringen, maar tot voor kort ook zakelijke bankrekeningen. Het is ontzettend belangrijk dat we nu toegang hebben tot deze producten. Anders word je als sekswerker toch buiten de maatschappij geplaatst. Ook zorgt het ervoor dat mensen misschien via een alternatieve route op zoek gaan naar deze diensten en hierdoor in handen komen van mensen die het minder goed met hen voor ogen hebben; het opent de deuren naar misbruik, uitbuiting en mensenhandel.
Hoe meer wij in de reguliere samenleving zitten, hoe kleiner de kans is dat sekswerkers in dat soort omstandigheden terechtkomen. Toegang tot zakelijke producten helpt ook heel erg mee om te voorkomen dat we in onveilige situaties belanden. Het verbetert kortom onze positie in de maatschappij en maakt ons krachtiger en weerbaarder tegen mensen die het niet zo goed met sekswerkers voor hebben.”
"Het is ontzettend belangrijk dat we nu toegang hebben tot deze producten. Anders word je als sekswerker toch buiten de maatschappij geplaatst"
“Het allerbelangrijkste is dat ze zich realiseren dat sekswerkers net als andere ondernemers zijn, en dat sekswerk werk is. Ze leveren niet meer risico op dan andere Nederlanders. Ze gooien ook niet eerder de asbak door de tv, waarna ze onterecht schade claimen. Voorheen konden sekswerkers alleen bij de Vereende terecht, en deze verzekeraar ziet ook geen andere schadepatronen dan bij ‘andere verzekerden’. Verzekeraars moeten dus niet bang zijn voor excessieve claims, die angst is echt ongegrond.
Verder is er bij verzekeraars nog vaak de onterechte angst dat je mensen binnenhaalt die uitgebuit worden of banden hebben met de onderwereld. Uitbuiting, criminaliteit en mensenhandel komen zeker ook in onze branche voor, maar veruit het gros van de sekswerkers is daar niet bij betrokken. Daarbij is dit niet uniek voor onze sector, ook bijvoorbeeld binnen de agrarische branche gebeuren zaken die niet kloppen. In Nederland zijn er bijvoorbeeld tussen 22.000 ondernemingen ingeschreven als uitzendbureau. Een significant deel daarvan is opgezet om misbruik te maken van arbeidsmigranten. Er wordt aan de arbeidsmigranten van alles beloofd en later wordt er misbruik van hen gemaakt.”
"Het allerbelangrijkste is dat verzekeraars zich realiseren dat sekswerkers net als andere ondernemers zijn, en dat sekswerk werk is"
Verzekeraars moeten zich volgens Hornstra ook realiseren dat je niet zo snel slachtoffers van mensenhandel in de boeken krijgt. “Bovendien moet je beseffen dat áls verzekerden slachtoffer zijn, ze het niet verdienen om buitengesloten te worden, maar vooral hulp moeten krijgen. Verkeerslachtoffers sluit je bijvoorbeeld ook niet buiten. Het is daarnaast zo dat je als buitenstaander niet zomaar slachtoffers kunt identificeren. Ze praten niet over hun uitbuitingssituatie. Alleen bij een heel langdurige vertrouwenssituatie kunnen ze iets prijsgeven, maar zo’n soort interactie heb je als verzekeraar niet met de klant. Je moet als verzekeraar dus ook niet de ambitie hebben om dat eruit te filteren. Ik gebruik altijd de metafoor: ‘Je kunt niet aan iemand zonder benen vragen om de honderd meter horden te lopen’. Dat is een onredelijke verwachting, net zoals het onredelijk is dat een verzekeraar mensenhandelslachtoffers kan identificeren.”
"Ik gebruik altijd de metafoor: ‘Je kunt niet aan iemand zonder benen vragen om de honderd meter horden te lopen’. Dat is een onredelijke verwachting, net zoals het onredelijk is dat een verzekeraar mensenhandel slachtoffers kan identificeren"
Hornstra benoemt ook dat het accepteren van sekswerkers voor verzekeraars financieel interessant is. “Wij schatten dat er tussen de 20.000 en 30.000 sekswerkers in Nederland zijn, dus er is zeker een economisch motief om het te doen. Daarbij is het wel belangrijk dat verzekeraars duidelijk zijn over wat voor eisen er gesteld worden aan sekswerkers en dat er ook heldere communicatie is als er een aanvraag wordt afgewezen. Vaak lijkt het woordje ‘seks’ al te leiden tot een afwijzing. Zo is er een Tilburgse stichting, Klankbordgroep Seksworks, die afgewezen is voor een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering. Een duidelijke reden hiervoor geeft de verzekeraar niet. Ik vind het vreemd, want deze stichting zet zich in voor het welzijn van sekswerkers. De stichting zelf organiseert geen sekswerk, stimuleert het ook niet, maar helpt ons als we in de problemen komen.”
De SWAD-coördinator benadrukt dat het bijzonder is dat er een lacherig sfeertje is rond seks(werk). “Ik vind dit vreemd. Het is helemaal raar als je je realiseert dat we allemaal het product zijn van seks. Het is een primaire behoefte van mensen. Als we geen seks zouden hebben, dan zou de aarde snel leeg zijn.”
Tot slot stelt ze dat er een aantal groeperingen zijn die sekswerk uitbuiting vinden, maar dat is volgens haar onzin. “Het enige wat we doen is een transactie maken voor een dienstverlening. Ik verleen een dienst aan de klant en mijn klant betaalt mij daarvoor. Het is vergelijkbaar met een stratenmaker die zijn handen inzet om een straat te leggen of een politicus die zijn of haar lijf en brein inzet om iets voor elkaar te krijgen in onze maatschappij.”
“Wat we heel graag zouden willen, is dat het aantal verzekeringsproducten wordt uitgebreid, zoals een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Verzekeraars kunnen hier een rol in spelen, al hangt één en ander wel af van nieuwe wetgeving. Het kabinet wil namelijk een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen invoeren. In het voorjaar van 2024 verwacht het kabinet een wetsvoorstel hiervoor in te dienen bij de Tweede Kamer. De verplichte verzekering moet zelfstandige ondernemers (inclusief zzp’ers) beter beschermen bij ziekte en arbeidsongeschiktheid. Hierbij is het bijzonder dat sekswerkers nu worden ingeschaald in dezelfde categorie als diepzeeduikers en parachutisten, wat natuurlijk vreemd is. Zo zijn er zelfs gehandicapte mensen die in een rolstoel zitten en sekswerk doen. Het is dus niet noodzakelijk een zwaar beroep; en ook op kantoor kun je een burn-out krijgen.”
Volgens Hornstra is het ook belangrijk om je prijsstelling realistisch te houden. “Als je 350 euro premie gaat vragen voor een inboedelverzekering voor een gewoon woonhuis, dan verkoop je geen verzekering. Zorg dus voor reële premies die mensen op kunnen brengen en in lijn zijn met het risico.”
Tot slot benoemt ze dat personeel bij verzekeraars mogelijk al snel terughoudend is wanneer duidelijk wordt dat de potentiële verzekeringnemer sekswerker is. “Het is dus belangrijk om je werknemers hierin te trainen. Vanuit de SWAD hebben we een groep die zich bezighoudt met trainingen waarbij je leert hoe je op een niet-stigmatiserende manier met sekswerkers om kunt gaan. Elke verzekeraar die daar interesse in heeft, kan ons mailen op sekswerk-alliantie@soaaids.nl .”
(Tekst: Christel Dieleman)
Irina Hornstra werkt sinds eind 2016 als sekswerker. Daarnaast is ze ondernemer op een van de Amsterdamse markten waar ze biologisch brood verkoopt. Irina is een oud-bankier en heeft in een ver verleden zelf ook verzekeringsproducten verkocht. Sinds 2018 is ze betrokken als activiste voor de verbetering van de positie van sekswerkers in Nederland. Ze speelt als coördinator van de SWAD een voortrekkersrol bij het oplossen van knelpunten voor sekswerkers binnen de zakelijke dienstverlening.