“We hebben een soortgelijk project gehad in de Gooi- en vechtstreek in 2019/2020. In deze regio werden destijds veel diefstallen gepleegd in BMW-voertuigen. Vooral sturen, navigatiesystemen en airbags waren populair. Het was voor mij de eerste keer dat ik kennismaakte met zo’n project. Het was ook fijn om uit te voeren. Het leidde niet direct tot aanhoudingen, maar je betrekt de burger er wel bij. Er is zelfs een keer een autobezitter naar buiten gerend om de dader weg te jagen. Op zich is dit goed, al raakte hierdoor de autodief bij ons wel uit beeld”, aldus Middag.
De allerbelangrijkste winst is volgens hem de toegenomen bewustwording. “Door mensen bij het opsporingsproces te betrekken, zijn ze alerter en letten ze beter op waar ze hun auto parkeren. Ook de mensen die ’s avonds hun hond uitlaten zijn kritischer op wat er buiten gebeurt. Daarnaast laat je op deze manier ook als politie en gemeente zien wat je doet aan de diefstallen. Wel is het echter zo dat we bij dit fenomeen het moeten hebben van de zogenaamde ‘heterdaadkracht’ of het ‘gouden uur’; dit wil zeggen dat we de verdachte direct kunnen aanhouden. Als we later zijn, zijn deze bendes vaak al weg van de plaats delict of zelfs al terug naar het buitenland.”
“Jazeker. We zien dat steeds meer auto-onderdelen gestolen worden in plaats van dure zaken die in de auto liggen. Hierdoor stijgt de impact en de schade die hersteld moet worden. Bij deze diefstallen zie je vaak een schadebedrag van tussen de 20.000 en 25.000 euro. Zo zijn er vaak draden doorgeknipt of soms complete dashboards weggenomen. Als we kijken naar de pakkans, is het zo dat deze slechts tussen de 2,5 en 3 procent bedraagt bij dit soort bendes. Het is namelijk heel moeilijk om aan te geven welke professionele bendes actief zijn, we kunnen dus ook niet met zekerheid zeggen welke groep criminelen de misdaad uitvoert.”
“Op dit moment is het project vooral ingezet in midden-Nederland, maar ik vind eigenlijk dat we moeten kijken of we dit niet breder kunnen uitrollen en heel Nederland kunnen betrekken. Een en ander zou verwerkt kunnen worden in een protocol waar zowel gemeentes als politie bij betrokken kunnen zijn. Centraal hierbij staat hoe we het snel kunnen inzetten en wat de best practices zijn die we kunnen inzetten. Er zijn echter op dit moment nog geen concrete plannen voor.”
"Bij deze diefstallen zie je vaak een schadebedrag van tussen de 20.000 en 25.000 euro."
“We hebben al veel zaken gedaan met de Stichting Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (VBV) en we hebben ook samengewerkt met het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). We kijken hierbij naar wat zij voor ons kunnen doen. Zo stellen ze middelen beschikbaar zoals lokauto’s en hebben ze ook sensoren die we kunnen bestellen. Ook ondersteunen ze bij projecten en kunnen we reageren op meldingen van hen, bijvoorbeeld als er gestolen voertuigen of onderdelen worden aangetroffen door onderzoeksbureaus. Tot slot werken we ook samen op het gebied van preventie. Zo zitten we regelmatig met automerken om de tafel om te onderzoeken hoe we diefstal van specifieke auto-onderdelen tegen kunnen gaan. Ook trekken we samen op in de voorlichting naar de autobezitters toe.”
“We moeten vooral de snelheid van handelen verhogen bij deze bendes en vlugger trends waarnemen. De bendes trekken namelijk zo snel rond dat het soms lastig is om ze bij te houden. We kunnen nu wel meer, omdat we met de gemeentes en het CCV samenwerken in een early warning project. Het is namelijk essentieel om elkaar zo snel mogelijk op de hoogte te brengen van bendes. Zo weten naast elkaar liggende gemeentes nu vaak niet van elkaar of er bendes actief zijn. Dit benadrukt de noodzaak van zo’n centraal waarschuwingssysteem.”
"Naast elkaar liggende gemeentes weten nu vaak niet van elkaar of er bendes actief zijn. Dit benadrukt de noodzaak van een centraal waarschuwingssysteem.”
“Het fenomeen is heel lastig en complex om aan te pakken. Daarnaast is het zo dat andere vormen van criminaliteit een hogere prioriteit hebben. Hierbij kun je denken aan drugscriminaliteit, criminaliteit op crypto-platforms en misdaden waarbij de recherche wordt ingezet. We doen ons best, maar het is moeilijk om hier veel mankracht en geld voor vrij te krijgen vanuit verschillende instanties. Daarom zetten we nu vooral in op het gouden uur, bewustwording en preventie. Nogmaals, het zijn hele moeilijke bendes om te pakken. Zo reden we een keer achter een bende aan, maar de bendeleden parkeerden toen hun auto en gingen met een elektrische fiets een wijk in. Het is dan lastig om ze met een auto te volgen (dat horen ze), maar te voet zijn we te langzaam. Gelukkig wordt de beveiliging van auto’s ook weer beter en is het scannen van een autosleutel, waardoor ze toegang kunnen krijgen tot het voertuig, ook moeilijker geworden. Helaas maken ze nu gaatjes door deuren en ramen om naar binnen te kunnen en dat leidt nog meer tot schade. Kortom, het is complex, maar we doen ons uiterste best.”
Tijdens het Europese congres V-Bar is er eind 2023 door verschillende stakeholders gesproken. Doel was om op een Europees niveau te komen tot een barrièremodel tegen voertuigcriminaliteit.
Middag: “Hierbij kun je denken aan het uniek maken van goederen, zodat ze moeilijk verkocht kunnen worden via internet. Door deze unieke codering kunnen we bijvoorbeeld ook airbags herleiden naar een bepaalde auto. Hierdoor kun je de verdachte veroordelen voor het in het bezit hebben van deze goederen. Ook kan er beter samengewerkt worden wat betreft het uitwisselen van informatie, een grote wens is hierbij bijvoorbeeld een Europees kentekensysteem.”