Krijnen was de keynote spreker op een event van het Verbond van Verzekeraars, de Pensioenfederatie en Netspar over pensioenkeuzes: Verstandig kiezen voor pensioen, fictie of werkelijkheid? De ruim honderd deelnemers werden tijdens dit event, met verdiepende werksessies, al bij binnenkomst met keuzes geconfronteerd. Aanmelden bij de VIP-balie of toch elders? Pen en papier mee of een rolletje pepermunt? "Nee, allebei mag niet. U moet kiezen", de instructies bij de inschrijving waren strikt. In het auditorium waren de voorste stoelen groen, de achterste rijen rood. Er gingen opmerkelijk veel mensen voorin zitten. En een enquête kreeg met een net iets andere vraagstelling een andere uitkomst.
Mensen hebben de neiging om complexe keuzes eenvoudiger te maken, hebben een beperkte focus, een voorkeur voor het hier en nu en snijden bochten af als ze over de toekomst moeten nadenken, legde Krijnen uit. Als je dat voor ogen houdt, hoe ondersteun je dan pensioendeelnemers bij het maken van ingewikkelde keuzes die gevolgen hebben voor de toekomst? "Mensen zijn luiaards met hersenen", aldus Krijnen. "Ze zoeken makkelijke manieren om verstandige keuzes te maken".
Hij had een paar aansprekende voorbeelden, zoals een Amerikaanse werkgever die zijn personeel de keuze biedt om nu te sparen voor het pensioen, waarna bij het aanklikken van een 'nee' de optie verschijnt: 'later sparen'. Opmerkelijk veel werknemers kozen voor die tweede optie, waarmee ze zich al vastlegden om een deel van het salaris over een jaar in een pensioenregeling te stoppen. Wel met de mogelijkheid om dat alsnog ongedaan te maken. Krijnen: "Maar dat doen niet veel mensen. Hoeveel abonnementen heeft u nog lopen waar u al lang vanaf wilt?"
De omgeving – zaken als standaardopties, keuzesets, framing en defaults – heeft grote invloed op het maken van keuzes, aldus Krijnen. Hij illustreerde dat met een overzicht van accu-stofzuigers van Coolblue gerangschikt op zuigkracht, prijs en accuduur, apps voor het geven van fooi (drie opties) en rijkscommunicatie over orgaandonatie.
Keuzebegeleiding die stuurt op het proces – in welke omgeving kunnen mensen het best uit de voeten – is volgens Krijnen altijd mogelijk. Keuzebegeleiding die stuurt op de gewenste uitkomst is iets waar een pensioenuitvoerder meer mee moet oppassen.
In het panelgesprek met Ger Jaarsma, voorzitter van de Pensioenfederatie, Lisa Brüggen, directeur van Netspar en Harold Herbert, directeur van het Verbond stond de vraag centraal wat goede keuzebegeleiding is, wat de rol is van adviseurs én hoe ver pensioenuitvoerders kunnen gaan bij wat de AFM adequate keuzebegeleiding noemt.
"Je moet goed bewaken wanneer je op het terrein van een financieel adviseur komt. Want dan ga je te ver", aldus Herbert. Maar het financieel advies kan volgens hem eenvoudiger en betaalbaarder worden als pensioenuitvoerders de keuzebegeleiding goed inrichten. Brüggen adviseerde: "Richt je vooral op het proces". Jaarsma zei te hopen op de mogelijkheid van individuele gesprekken met experts van uitvoerders. "Kijk goed naar passende defaults en of het begrepen wordt. Dan kan de AFM er een klap op geven".