Belangrijk onderdeel van de Sanctiewet is het UBO-onderzoek: het vaststellen van de Ultimate Beneficial Owners en het toetsen van de UBO's op de sanctielijsten. Daarbij gaat de Sanctiewet uit van 50% of meer eigendom óf zeggenschap. In dit ledenbericht ontvangt u hierover meer informatie. Ook enkele andere aspecten van naleving van de Sanctiewet komen aan de orde. Het ledenbericht bevat geen nieuw beleid.
Sanctiewet
Uitgangspunt van de Sanctiewet is dat het verzekeraars* verboden is om direct dan wel indirect financiële middelen ter beschikking te stellen of financiële diensten te verlenen aan personen of entiteiten jegens wie een sanctieregime van kracht is. Hieronder volgt een niet-limitatieve opsomming van personen en entiteiten die direct of indirect betrokken (kunnen) zijn bij een financiële dienst of financiële transactie:
- Klanten;
- Vertegenwoordigers en gemachtigden van klanten;
- Bestuurders van klanten;
- Uiteindelijk belanghebbenden (UBO’s) van klanten;
- Uiteindelijke belanghebbende is de natuurlijke persoon c.q. zijn de natuurlijke personen die (1) 50% of meer eigendomsrechten hebben in een rechtspersoon/entiteit en/of (2) zeggenschap hebben over die rechtspersoon/entiteit. Het staat individuele maatschappijen vrij om een lager percentage aan te houden, bijvoorbeeld omdat zij ook producten voeren die onder de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) vallen. De Wwft gaat immers uit van een UBO-percentage van meer dan 25%. Dit lagere percentage is niet verplicht. De wettelijke grens (vanuit de Sanctiewet) is namelijk 50% of meer. Gevolmachtigden die met meerdere verzekeraars werken, zullen dan met verschillende percentages rekening dienen te houden. Daar is helaas niets aan te doen; in de laatste versie van de Leidraad Sanctiewet Volmachten staat dat de 50%-norm als uitgangspunt wordt gehanteerd, maar dat maatschappijbeleid hiervan kan afwijken.
- Aan klanten gerelateerde partijen;
- Uitkeringsgerechtigden/begunstigden van een verzekering;
- Wederpartijen bij een schadeverzekering;
- Wees ook in het bijzonder alert op gesanctioneerde banken en landen.
Verzekeraars moeten van al deze categorieën (rechts)personen en entiteiten bij het afsluiten van een verzekering, periodiek tijdens de looptijd en bij het doen van een uitkering de identiteit vaststellen en nagaan of een sanctieregime van kracht is. Afhankelijk van het sanctieregime dat van kracht is moeten verzekeraars:
- Tegoeden en activa bevriezen;
- Geen (financiële) middelen ter beschikking stellen, rechtstreeks dan wel middellijk; en/of
- Geen of alleen onder bepaalde restricties (met ontheffing van het ministerie van Financiën) verlenen van financiële diensten.
Daarnaast moet een zogeheten hit (als blijkt dat een (rechts-)persoon of entiteit gesanctioneerd is) altijd door de verzekeraar worden gemeld aan DNB via dnb@sancties.nl.
In de Leidraad Sanctiewet Volmacht is opgenomen dat als een gevolmachtigde constateert dat de naam van de relatie overeenkomt met een naam op de sanctielijsten, dit ook direct aan alle betrokken partijen (waaronder de verzekeraar) wordt gemeld.
Wet op het financieel toezicht (Wft)
Naast de Sanctiewet is op alle financiële instellingen, waaronder levens- en schadeverzekeraars, de Wft van toepassing. Op grond van artikelen 3:17, 4:14 en 4:15 Wft moeten verzekeraars o.a. een integere uitoefening van hun bedrijf waarborgen. Dit houdt mede in dat relaties met cliënten die het vertrouwen in de financiële onderneming of in de financiële markten kunnen schaden niet worden aangegaan of worden beëindigd.
Het staat elke verzekeraar natuurlijk vrij om op basis van eigen beleid te bepalen welke nieuwe of bestaande klanten een onacceptabel integriteitsrisico vormen en welke dus niet worden geaccepteerd, respectievelijk waarmee de bestaande zakelijke relatie wordt beëindigd. Wel wil het Verbond zijn leden erop wijzen dat het ter bescherming van de reputatie van het eigen bedrijf en van de verzekeringssector van belang kan zijn extra kritisch te zijn ten aanzien van klanten (en hun UBO's) die strikt genomen ('naar de letter') niet onder het sanctieregime vallen, maar wel degelijk ('naar de geest') een integriteitsrisico kunnen vormen. Zo zijn er bijvoorbeeld gesanctioneerde natuurlijke personen die hun aandeel in een bedrijf onlangs hebben teruggebracht naar 49%, om maar niet als UBO te kwalificeren.
Meer informatie
Voor meer informatie over de getroffen sancties tegen Rusland en Oekraïne verwijzen wij u naar de informatiepagina van het Verbond van Verzekeraars. Daarnaast wijzen wij u op DNB Leidraad Wwft/Sanctiewet (zie hoofdstuk 7 van de Leidraad) en de DNB Q&A Sanctiewet voor Schadeverzekeraars waarin de toezichthouder financiële instellingen c.q. (schade-)verzekeraars handvatten biedt voor naleving van de Sanctiewet en sancties.
Webinar Sanctiewet
Het Verbond bereidt daarnaast een webinar voor over de naleving van de Sanctiewet en de sancties naar aanleiding van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. In dit webinar worden de Sanctiewet en de belangrijkste aandachtspunten voor verzekeraars van de huidige sancties toegelicht. U ontvangt op korte termijn meer informatie over het webinar dat voorzien is voor (begin) april.
Vragen?
Voor vragen over en knelpunten ten aanzien van naleving van de Sanctiewet en sancties naar aanleiding van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne kunt u zich wenden tot Thomas Kalkman via t.kalkman@verzekeraars.nl en Jos Schaffers via j.schaffers@verzekeraars.nl.
[*] Waar in dit bericht gesproken wordt van 'verzekeraar', worden hiermee ook volmachten en verzekeringsadviseurs bedoeld. De Sanctiewet en aanverwante regelgeving geldt immers voor iedereen. Zie ook de Leidraad Financiële Sanctieregelgeving van het ministerie van Financiën (2020), paragraaf 1.1.