Een vlamboog ontstaat door slecht contact als gevolg van beschadigde kabels of apparatuur. De explosieve energie die vrijkomt, kan niet alleen brand, maar ook veel schade en leed veroorzaken. Onnodig, want vlamboogbeveiliging is al vanaf een kleine meerprijs beschikbaar, zowel voor particulieren als voor de zakelijke markt. En eigenlijk is het best gek. In Amerika en Duitsland is vlamboogbeveiliging allang verplicht, maar bij ons niet.
Kabel met vernauwing
Dogus Avan is Product Manager bij Siemens. Hij heeft zijn demonstratiekoffer meegenomen naar de webstudio van het Verbond van Verzekeraars. Maar voordat hij een demo geeft, vertelt hij tijdens het webinar Kink in de kabel eerst nog iets meer over het ontstaan van een vlamboog. “Een kabel kan beschadigen nadat een rat eraan heeft geknaagd. Of doordat er een sneetje in zit, bijvoorbeeld doordat de kabel te strak zit. Zeker is dat er sprake is van een vernauwing. Ik vergelijk dat wel eens met een waterslang waarin je knijpt, zodat er een vernauwing ontstaat. Op een gegeven moment kan het water niet meer weg en ontploft die slang. Datzelfde gebeurt bij een elektriciteitskabel. Er ontstaat een hittepunt dat steeds heter wordt, totdat het koper gaat carboniseren. De kabel wordt nog verder dichtgeknepen totdat ie letterlijk knapt en er een vlamboog ontstaat. Als er dan brandbare spullen in de nabije omgeving liggen, zoals isolatiemateriaal of hooi, kan er door een kleine vlamboog een flinke uitslaande brand ontstaan.”
"Ik kan het niet bewijzen, maar misschien had de brand in de Notre Dame voorkomen kunnen worden door vlamboogbeveiliging"
Aardlekschakelaar is niet genoeg
Volgens Avan is er maar één remedie: vlamboogbeveiliging. “Je kunt nog zo voorzichtig zijn en nog zo goed opletten, je weet vaak niet of en waar er fouten in de kabels zitten. Misschien is er al tijdens de bouw iets fout gegaan? Bij een verbouwing? Of is er sprake van oude kabels in historische gebouwen? Daarnaast is het ook nog zo dat je het apparaat meteen moet uitzetten als je weet dat er een vlamboog is. Maar hoe weet je dat? De meeste apparaten herkennen een vlamboog niet. Je kunt met andere woorden niet alleen op een aardlekschakelaar vertrouwen. Als je een vlamboog wilt detecteren, heb je vlamboogbeveiliging nodig.”
Meterkast
Hij pakt zijn koffer erbij en drukt op een knopje. Het apparaat wordt warm. Een paar flitsen zijn duidelijk zichtbaar en meteen, binnen één seconde, schakelt de automaat zichzelf uit. “Dit apparaatje is herbruikbaar. Je kunt het heel makkelijk vastklikken in je meterkast. En voor de grotere risico's, denk maar aan een stal of een monument, kun je met een tweede – slim – apparaat zelfs op afstand (over)zicht houden.”
Zoals gezegd is vlamboogbeveiliging in ons land nog niet verplicht, maar er geldt wel een zogenoemde IEC-aanbeveling voor:
- gebouwen van brandbare materialen;
- gebouwen met brandbare opgeslagen materialen;
- gebouwen met onvervangbare goederen, waaronder monumenten en musea:
- huizen en dagverblijven voor kinderen, gehandicapten en ouderen.
Eigen verantwoordelijkheid
Zolang de vlamboogbeveiliging nog niet verplicht is in ons land, heeft Avan een missie. “Grofweg een derde van alle branden in Nederland ontstaan door technische fouten. Een groot deel daarvan is het gevolg van een vlamboog. Ik kan het niet bewijzen, maar de Notre Dame is afgebrand door een installatiefout. Misschien had die brand voorkomen kunnen worden door vlamboogbeveiliging. Veel monumenten hebben oude kabels. Of ze hebben last van ongedierte. En vaak is het simpelweg niet te doen om alle kabels te vervangen of te vernieuwen. De Scope-inspecties bij oplevering van een gebouw en de NEN 1010-normen zorgen nu al voor iets meer bekendheid over vlamboogdetectie, maar ik zie het als een missie om iedereen te wijzen op een stukje eigen verantwoordelijkheid. Je kunt niet bij alles naar de verzekeraar of de overheid wijzen. Je bent ook zelf verantwoordelijk voor de (brand)veiligheid.”