Daarvoor is ook een afgestemde samenwerking nodig tussen overheid, bedrijfsleven en financiële sector om de versnelling van verduurzaming mogelijk te maken. De overheid door te normeren, de juiste financiële prikkels in te zetten en te subsidiëren. Het bedrijfsleven door de transitie te omarmen, en duurzame producten en diensten te ontwikkelen en die rendabel te maken. De financiële sector zelf neemt haar verantwoordelijkheid door haar portefeuilles nog meer te richten op duurzaamheid en door zo veel mogelijk rendabele duurzame projecten te financieren.
“Instellingen zijn flink aan de slag met de uitvoering en in de afgelopen jaren zijn er veel acties ondernomen. Er is geen tijd te verliezen, aangezien 96% van de ondertekenaars de ambitie heeft om portfolio’s in lijn te brengen met een 1,5 °C-scenario,” schrijft Femke de Vries, onafhankelijk voorzitter Commissie Financiële Sector Klimaatcommitment, bij de aanbieding van het rapport van KPMG aan de ministers van Financiën en Klimaat en Energie.
In de brief van ministers Kaag en Jetten vandaag aan de Tweede Kamer krijgt de Nederlandse financiële sector complimenten voor het werk tot nu toe. Het kabinet wil in gesprek met de sector bespreken hoe de bijdrage van de sector verder kan worden vergroot en versneld aan de hand van de juiste randvoorwaarden. De sector is graag bereid om de dialoog met de ministers de komende tijd voort te zetten.
Intensieve samenwerking
Het is volgens KPMG moeilijk te voorspellen of met de acties in de actieplannen van de financiële instellingen de beoogde klimaatdoelen daadwerkelijk gehaald worden. In de uitvoering zijn overheid, het bedrijfsleven en financiële sector onderling afhankelijk van elkaar. Volgens de financiële sector staan we op een kantelpunt: nu is het moment om de ambities uit te voeren via een effectief samenspel tussen de overheid, de reële economie en de financiële sector.
Vrijwel alle financiële instellingen hebben inmiddels scherp zicht op welke sectoren in hun portefeuille de meeste emissies veroorzaken, aldus KPMG. Zij gebruiken deze inzichten om hun actieplannen vooral te richten op die sectoren, bijvoorbeeld voor het bepalen van de doelstellingen of voor acties zoals ‘engagement’ of het beëindigen van investeringen. Dat blijkt uit een analyse door KPMG van de 52 actieplannen van financiële instellingen en hun vier financiële koepelorganisaties. Deze partijen hebben in 2019 het Klimaatcommitment financiële sector ondertekend.
Financiële instellingen voeren gestructureerde gesprekken (‘engagement’) met klanten die worden gefinancierd en bedrijven waarin belegd is, om hun inspanningen op het gebied van duurzaamheid te verbeteren. Bijvoorbeeld door reductiedoelstellingen op te stellen.
Voortdurend dilemma
Uitsluiting en het beëindigen van investeringen en financieringen zijn effectief om het CO2-gehalte in portefeuilles te verlagen, maar dit leidt niet persé tot een lagere uitstoot in de reële economie. Immers, een bedrijf kan mogelijk bij een andere investeerder of financier in Nederland of daarbuiten terecht. De financiële sector staat volgens het KPMG-rapport voor ‘een voortdurend dilemma’ om een evenwicht te vinden tussen desinvestering en engagement, met als doel de klanten en beleggingen die een werkelijke impact op het klimaat hebben, te bewegen om te verduurzamen.
Er is een transitieperiode nodig om als samenleving stapsgewijs van fossiele brandstoffen over te stappen op duurzame producten, rekening houdend met betaalbaarheid en beschikbaarheid van duurzame oplossingen voor burgers en bedrijven. Het is aan de overheid om hierin het gewenste tempo, heldere en richtinggevende doelen aan te geven en normen vast te stellen. Daarmee wordt duidelijk binnen welke wettelijke kaders het bedrijfsleven en de consument mag en moet opereren om de Parijsdoelen te halen. De energielabel-C verplichting voor kantoorgebouwen is bijvoorbeeld een effectieve norm gebleken om het commerciële vastgoed binnen enkele jaren te verduurzamen.
Dutch Fund and Asset Management Association, Nederlandse Vereniging van Banken, Pensioenfederatie, Verbond van Verzekeraars