De Rotterdamse burgemeester Carola Schouten is voorzitter van het Offensief. Een landelijke werkgroep waarin het ministerie, politie, OM, ondernemers, woningcorporaties en verzekeraars maatregelen en interventies treffen. Deze zijn gericht op alle facetten van explosiegeweld. Denk aan preventie, opsporing en vervolging, maar ook aan nazorg en een lokale aanpak.
Hoe groot is het probleem?
In 2024 hebben 1.543 (pogingen tot) aanslagen met explosieven plaatsgevonden, een stijging van 71 procent ten opzichte van 2023.
Door de aanslagen in 2024 zijn onder meer 1.119 woningen, 230 bedrijven en 154 voertuigen getroffen. Aanslagen met explosieven worden door het hele land gepleegd, maar in de top-5 van de meest getroffen gemeenten staan achtereenvolgens Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Almere en Den Bosch.
In 2024 zijn 315 verdachten aangehouden. In 2025 zijn tot nu toe 83 verdachten opgepakt.
Nederland koploper
Schouten benadrukte tijdens de presentatie dat er ‘nergens in Europa zoveel aanslagen worden gepleegd met zwaar vuurwerk en explosieven als in Nederland’. “De gevolgen zijn ingrijpend: bewoners en buren verliezen hun gevoel van veiligheid, panden raken zwaar beschadigd en de risico’s voor de openbare orde zijn groot. In sommige gevallen heeft dit geleid tot dodelijke slachtoffers of ernstig lichamelijk letsel. Dit vraagt een daadkrachtige aanpak. Het Offensief Tegen Explosies zet alles op alles om een sterke afname van het aantal explosies te realiseren.”
Actieplan
In het actieplan zijn de prioriteiten vastgelegd. Het Offensief houdt een dynamische werkwijze aan, waarbij de acties worden aangepast op basis van wat wel en niet werkt. Voor komend jaar is het doel om het aantal aanslagen met minimaal tien procent te verminderen. Bijvoorbeeld door de vaak kwetsbare potentiële uitvoerders met gerichte communicatie weerbaarder te maken tegen de verleidingen van het snelle geld. De coaches van Alleen Jij Bepaalt wie je bent worden getraind in de aanpak van explosieven. Deze trainers starten eind april met workshops aan jongeren over het onderwerp explosies. Ook wordt via gerichte communicatie ingezet op het vergroten van de meldingsbereidheid van mensen om (herhaal)explosies te voorkomen.
Europese aanpak illegaal vuurwerk
Om de illegale productie, transport en verkoop van zwaar vuurwerk bij de bron aan te pakken, maakt de minister van Justitie en Veiligheid zich samen met het Offensief hard voor samenwerking tussen Europese lidstaten en voor maatregelen op Europees niveau. Ook op operationeel niveau wordt de internationale samenwerking steeds verder geïntensiveerd. David van Weel, minister van Justitie en Veiligheid: “De aanpak van aanslagen met explosieven is complex, veelzijdig en weerbarstig en vraagt om samenwerking op alle fronten: van preventie tot vervolging, en van lokale tot Europese aanpak. Ik blijf me Europees inzetten om de toevoer van en handel in illegaal vuurwerk tegen te gaan. Samen kunnen wij het tij keren.”
Beeld: Ton Hazewinkel/Shutterstock.com
Wie nemen deel aan het Offensief?
Het Offensief Tegen Explosies bestaat uit vertegenwoordigers namens de G4, de G40 en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de politie, het Openbaar Ministerie, de reclasseringsorganisaties en het ministerie van Justitie en Veiligheid, VNO-NCW en MKB Nederland (namens het bedrijfsleven), het Verbond van Verzekeraars en Aedes (namens woningbouwcorporaties). Ieder neemt deel vanuit een eigen rol, verantwoordelijkheid en bevoegdheid. Burgemeester Carola Schouten van Rotterdam is voorzitter.