1. Om bij het begin te beginnen. Wat is 2G GPRS?
“GPRS is een dataprotocol; een manier waarop data wordt verstuurd via het 2G-netwerk. Goed om te weten is dat er twee manieren zijn waarop alarminstallaties werken. Zo kun je data versturen via GPRS, dat via 2G loopt. Ook wordt 2G in alarmapparatuur gebruikt om voorgeprogrammeerde (alarm)telefoonnummers te bellen. Dit is vaak in de agrarische sector het geval of bij alarminstallaties van particulieren. In de agrarische sector kunnen alarmsystemen voor klimaatinstallatie bijvoorbeeld de boer bellen waarbij de verbinding via 2G kan gaan. Bij de melding naar een particuliere alarmcentrale gaat een en ander via een modem die dan GPRS gebruikt.”
2. Waarom verdwijnt 2G?
“2G is een erg oude techniek voor mobiele telefonie. Bij mobiele telefonie wordt het vaak GSM genoemd. Tegenwoordig werken mobiele telefoons echter via veel snellere 4G- of 5G-netwerken. De voorloper van deze netwerken, 3G, bestaat in Nederland inmiddels ook al niet meer. De reden waarom providers zolang gewacht hebben met het uitfaseren van 2G is dat er nog zoveel alarmerings- en datasystemen waren die nog 2G gebruikten.”
Op de vraag waarom 2G wordt uitgefaseerd, meldt Van Baak dat de bestaande 2G-netwerken erg oud zijn en er vaak geen onderdelen meer voor beschikbaar zijn. Daarnaast is het voor providers erg prijzig om de netwerken nog voor een relatief kleine doelgroep in de lucht te houden. “Een ander aspect is dat providers de 2G-frequenties nodig hebben voor nieuwere communicatietechnieken zoals 5G.”
"Providers hebben de 2G-frequenties nodig voor nieuwere communicatietechnieken zoals 5G"
Volgens de senior risicodeskundige heeft de beveiligingsbranche wel een beetje liggen slapen en is er bij alarmapparatuur te lang nog gebruik gemaakt van 2G- en GPRS-communicatie, waarbij de geleverde apparaten nog niet geschikt waren voor 4G of 5G.
“Tot het moment waarop de providers aangaven te gaan stoppen met 2G en GPRS zijn de fabrikanten van alarmapparatuur soms gewoon doorgegaan met het leveren van apparatuur voor deze verouderde techniek. Hierbij wil ik wel opmerken dat alarmapparatuur een veel langere levensduur heeft dan mobiele telefoons hebben. We vinden het normaal om iedere drie jaar een nieuwe telefoon te kopen, terwijl alarmapparatuur meestal tien tot vijftien jaar meegaat. Ook is het zo dat in de Verbeterde Risicoklassenindeling (VRKI), een richtlijn die aangeeft waaraan inbraakbeveiliging moet voldoen, GPRS juist lange tijd als back-upvoorziening verplicht is gesteld omdat het een heel betrouwbare techniek is. Het is ook niet voor niets dat ‘slimme’ elektriciteitsmeters vaak nog 2G gebruiken voor het doorgeven van de meterstanden.”
Henk-Jan van Baak, risicodeskundige NN
3. Zijn er alternatieven voor het systeem of wat is het plan voor de toekomst?
“Allereerst is het belangrijk om te weten dat er nu nog twee netwerken voor 2G/GPRS bestaan. Die netwerken zijn van Vodafone en KPN. Vodafone heeft nog geen concrete datum gegeven waarop het netwerk wordt uitgezet. KPN heeft aangegeven uiterlijk op 1 december 2025 te zullen stoppen met het netwerk. Voor ondernemers is het belangrijk om via de leveranciers van alarmapparatuur na te gaan of er problemen zijn te verwachten als 2G/GPRS verdwijnt. Goed om te weten is dat meestal niet het hele alarmsysteem of de hele alarmcentrale vervangen hoeft te worden. Vaak is dit alleen de modem of de kiezer. Dit kan overigens niet in alle gevallen. Daarnaast is het de vraag of het de beveiligingsbranche gaat lukken om de inbraaksignaleringssystemen op tijd om te bouwen. De brancheorganisaties stellen dat er voldoende nieuwe hardware op voorraad is, maar dat een personeelstekort roet in het eten kan gooien.”
4. Verwacht u meer schade? Waarom wel/niet?
“Dat is lastig in te schatten. Naar grove schatting zijn er nog zo’n 100.000 gebruikers van 2G/GPRS. Voor een overgroot deel is dat op het gebied van inbraakbeveiliging, ook betreft een deel brandbeveiliging of zorgalarmering. Er zijn ook veel particuliere alarminstallaties die niet worden onderhouden en die gebruikers worden niet gewaarschuwd door een installateur. Met name in die hoek worden problemen verwacht. Bij bedrijven stellen verzekeraars vaak de eis dat er een functionerend inbraaksignaleringssysteem met onderhoudscontract aanwezig moet zijn. Als eindgebruiker ben je vaak onwetend over het feit dat de installatie werkt via 2G. Dus als je een onderhoudscontract bij een beveiligingsbedrijf hebt mag je verwachten dat dit bedrijf je tijdig adviseert om het alarmsysteem te laten aanpassen. Laat het beveiligingsbedrijf het afweten en heeft het systeem bij een inbraak niet gewerkt, dan ligt de schuld misschien minder bij jou. De brandverzekeraar zal de schade dan misschien wel uitkeren, maar mogelijk wel het beveiligingsbedrijf aansprakelijk stellen.”
"Naar grove schatting zijn er nog zo’n 100.000 gebruikers van 2G/GPRS"
5. Tot slot. Zijn er nog meer zaken waar verzekeraars rekening mee moeten houden?
“Voor de verzekeraars die actief zijn in de agrarische sector speelt de uitfasering van 2G ook een grote rol. Denk hierbij bijvoorbeeld aan dierensterfte. Als het klimaatsysteem in een stal uitvalt, kunnen de dieren stikken. Een alarmsysteem moet dit aan de boer doorgeven, zodat die snel actie kan ondernemen en dit voorkomt. Als het alarmsysteem niet werkt en dieren stikken, heeft dat ook een maatschappelijke impact. Alarmsystemen in de agrarische sector zijn niet gecertificeerd zoals bij brand- en inbraakbeveiliging wel vaak het geval is. Ook vindt er niet altijd onderhoud plaats en gaat het soms om oude apparatuur. De boer is over het algemeen zuinig en zal een systeem vaak pas vervangen uit bedrijfseconomische redenen en niet preventief op basis van de ouderdom. Dat betekent dus dat er nog heel veel 2G-apparatuur in de agrarische sector in gebruik is. Een en ander leidt mogelijk tot schade, die overigens vaak wel verzekerd is.”
Wie is Henk-Jan van Baak?
Henk-Jan van Baak is senior risicodeskundige bij Nationale-Nederlanden. In die rol voert hij dagelijks risico-inspecties uit bij bedrijven en helpt hij ondernemers bij het inzichtelijk maken en verkleinen van de risico's op het gebied van onder andere brand, inbraak en waterschade.
Door het uitvoeren van preventiemaatregelen waarborgen de bedrijven die hij bezoekt hun continuïteit en blijven zij verzekerbaar tegen een redelijke premie en voorwaarden. Tevens heeft hij namens het Verbond van Verzekeraars zitting in diverse werkgroepen op het gebied van criminaliteitspreventie en inbraakbeveiliging. De ervaringen die hij heeft opgedaan in de functies van schade-expert en politieman komen daarbij goed van pas.