In de cijfers (zie kader) valt onder meer op dat de grootste daling in de eerste maanden van 2021 plaatsvond, terwijl de avondklok op zaterdag 23 januari is ingegaan en pas op 28 april ten einde kwam. “Dat kan inderdaad haast geen toeval zijn”, reageert Bouwman. “Wij denken zeker dat de avondklok impact heeft gehad op het aantal autodiefstallen. Met name omdat de meeste voertuigcriminelen normaal gesproken liefst ’s avonds of ’s nachts toeslaan. Als je ’s avonds in het donker een auto jat, heb je immers nog uren de tijd om ermee weg te komen. Tegen de tijd dat de autobezitter wakker wordt en merkt dat zijn auto is verdwenen, is die crimineel de grens al over. Tijdens de avondklok was de kans op aanhouding na 21.00 uur echter veel groter dan anders. Nogmaals, hoe groot het effect is, weten wij ook niet, maar de avondklok kan een verklaring voor de daling zijn.”
Drie grote steden
Bouwman benadrukt een paar keer dat de avondklok slechts ‘een’ verklaring is waarom de daling van het aantal diefstallen in januari tot en met april het grootste is. “Kijk naar de daling in februari toen het behoorlijk koud was en er een groot deel van de maand sneeuw lag. Dat kan ook een rol van betekenis spelen. En waarom wijkt het aantal diefstallen in Zeeland (-2,8 procent) en Limburg (+1 procent) zo af van de rest? Zeker als je kijkt naar Den Haag, Rotterdam en Amsterdam die alle drie een forse daling hebben laten zien (met respectievelijk 25, 28 en 22,9 procent). Heeft het er wellicht mee te maken dat Limburg zich op een drielandenpunt bevindt?”
Verschuiving werkveld
Hij wil er maar mee zeggen “dat het vaak gissen is en er niet één waarheid is als het om voertuigdiefstal gaat”. “Wat we wel zeker weten, is dat criminelen met zo min mogelijk inspanning zoveel mogelijk geld willen verdienen. Ze verschuiven daarom continu hun werkveld. Tot een paar jaar geleden was een auto het doel, nu is het vaak slechts een middel. “Jongere auto’s zijn door de toegenomen connectiviteit moeilijker te stelen, maar ook lastiger om te katten. Er zitten tegenwoordig nogal wat digitale identiteiten in veel onderdelen. Criminelen zoeken in zo’n geval naar nieuwe verdienmodellen en wij zien dan ook al enkele jaren een verschuiving naar fiscale fraude met de im- en export van vooral de exclusievere auto’s.”
Jaarcijfers
Begin volgend jaar presenteert het Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit (LIV) - waarin de RDW, Politie en de Stichting Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit met elkaar samenwerken – de complete diefstalcijfers van alle voertuigen over 2021.